Over wat gedachten kunnen
Mijn kleinzoon had laatst een interessante opmerking
die ik graag met jullie wil delen. Het laat zien, dat je gedrag afhangt van de manier waarop je over dingen denkt. Hij zei, dat het helemaal niet moeilijk is om over een balk van bijvoorbeeld 5 cm te lopen. Leg je diezelfde balk echter tussen twee wolkenkrabbers, dan is het ineens wel moeilijk en eng om er overheen te lopen. En zelfs als je niet echt tussen twee wolkenkrabbers loopt, maar alleen een 3D filmpje ziet waardoor het lijkt alsof; zelfs dan is de angst niet te onderdrukken. Een interessante gewaarwording.
Alsof
Zelfs dus, als het niet eens echt is, maar je alleen een filmpje ziet, beïnvloedt het je gevoel en daarmee je gedrag. Je gedachten kunnen echt een loopje met je nemen. Denk maar eens aan mensen die virtueel in een achtbaan zitten. Ze gillen alsof het echt is. Het lukt niet om je gedachten om te zetten. Ook al weet je met je verstand dat het niet echt is (of niet erg is), toch lukt het niet om het van je af te zetten. Gedachten zijn echt heel sterk.
‘Overdreven’ gedachte
Een voorbeeld uit mijn eigen leven is, dat ik het eng vind om (vlak) langs een kanaal te rijden. Je zult maar van de weg raken, dan lig je zo in het water. Vreselijk. En ik moet er helemaal niet aan 
denken om naast een ravijn te rijden of te lopen. Doodeng. Maar….. Wanneer raak je nou van de weg. Het is ons nog nooit gebeurd. Een overdreven gedachte dus. Waarom is het dan zo eng? Omdat je denkt aan wat er kan gebeuren als het fout gaat. Dat maakt je bang.
Invloed
Die gedachte kan zelfs je (rij)gedrag beïnvloeden (waardoor het inderdaad gevaarlijk wordt, terwijl er in feite niets aan de hand is). Je gedachten over iets bepalen dus hoe je je voelt, en hoe je er vervolgens op reageert. Als die gedachte heel erg sterk is, kun je zelfs het negatieve met je gedachten in de hand werken. Je gaat vanuit angst reageren, en kunt zo datgene waar je bang voor bent bewerkstelligen. Dat is ook zo in contact met anderen. Als je bang bent om iets te vragen bijvoorbeeld, zal die ander dat voelen, en anders reageren dan wanneer jij overtuigd bent om iets te vragen. Zo beïnvloed je zelf het gedrag van de ander.
Lastig, maar niet onmogelijk
Het is dus best lastig, om die gedachten van je af te zetten en om te buigen. Ik geloof echter wel, dat je het van je af kunt zetten, maar dat vraagt (heel veel) training. Vooral gedachten of ideeën die al jaren in je hoofd zitten zijn moeilijk te veranderen. Als je al jaren een bepaalde ‘waarheid’ hoort, dan is het lastig om dat los te laten of om te buigen. Je kunt wel tegen jezelf zeggen, dat je gedachte niet klopt, maar dat helpt niet genoeg. Dat is nog maar het begin. Je zult voor hardnekkige gedachten veel moeten oefenen om ze te kunnen veranderen.
Het begin
Tegen jezelf zeggen dat je gedachten niet kloppen is dus het begin. Ik weet met m’n verstand, dat naast een kanaal rijden niet anders is dan naast een stoep, maar die kennis is niet genoeg om de angst te laten verdwijnen. Ik zal – als ik het belangrijk vind – die angst onder ogen moeten
zien en moeten gaan oefenen. Het begint dus bij het besef en de erkenning dat je gedachten onjuist zijn. Als je daar van doordrongen bent kun je jezelf trainen om anders te denken. Je kunt oefenen, door je niet over te geven aan die gedachten. Als je gedachten heel erg verankerd zijn in je hoofd is het goed om er hulp bij te zoeken. Soms lukt het niet alleen. En makkelijk is het zeker niet. Maar het begint dus wel bij het besef, en bij de keuze om anders te willen denken.
Je hebt een keuze
Je hoeft natuurlijk niet alles ‘aan te pakken’. Alleen als je er last van hebt zul je de moeite willen doen er iets aan te veranderen. Die keuze ligt bij jezelf. Ik hoef niet perse op een evenwichtsbalk tussen twee wolkenkrabbers te kunnen lopen. Of een spin op mijn gezicht te laten lopen. Maar als ik bijvoorbeeld last heb van negatieve gedachten over mijzelf, of angsten die mij verhinderen om ontspannen te kunnen leven, dan zal het waarschijnlijk de moeite lonen om er iets aan te doen. En ik geloof zeker, dat dat kan.
Vraagje aan jou: heb jij gedachten of angsten die jou beperken in bepaalde dingen? Zijn ze de moeite waard om aan te pakken? Of heb je er mee leren leven? Je mag het hieronder delen.