Jouw pijn of mijn pijn?
Lastig
Het kan best lastig zijn merk ik – bij mezelf en bij anderen – om de pijn van anderen niet op jezelf te richten. Het is natuurlijk heel mooi, als je kunt meevoelen met een ander, als je kunt inschatten wat een gebeurtenis met de ander doet. Dat heet empathisch vermogen. Als je empathie voelt voor de ander, dan kun je meevoelen met zijn situatie. Je kunt je inleven in de ander. Op zich is dat natuurlijk juist heel goed, en ook heel normaal. Als je ziet dat een ander huilt, ga je zelf soms ook huilen (het steekt aan). (Als je meer wilt lezen over wat empathie precies is, lees dan dit stuk eens op deze site. Super interessant, ben het er helemaal mee eens.) Als je echter zelf die pijn van de ander voelt, en denkt dat de pijn van jou is, dan zit je op de verkeerde weg. Er is dan geen grens tussen jou en de ander. Je vereenzelvigt jezelf met die ander. Maar … jij bent niet die ander.
Voorbeeld
Laat ik een voorbeeld noemen. Als een ander zijn huisdier is dood gegaan, dan kun je je (de een meer dan de ander) voorstellen dat dat een groot verdriet is. Je leeft met die ander mee en luistert naar zijn of haar verdriet. Stel, dat dat huisdier is doodgegaan in een periode dat jij er voor moest zorgen. Het is niet jouw schuld, het dier was al oud en het was gewoon voorbij. Hoe voel je je dan? Waarschijnlijk voelt dat anders dan wanneer het was gebeurd als je niet er voor hoefde zorgen. Toch is de gebeurtenis op zich hetzelfde.
Een heel ander voorbeeld. Jouw kind wil naar een feestje, maar toevallig valt dat in jullie vakantie, en je bent niet thuis. Jouw kind wordt hier vreselijk verdrietig van. Dat zal jou waarschijnlijk ook raken. Maar voel je je dan schuldig? Of kun je het van je afzetten, en concluderen dat het verdriet van je kind is (en niet van jou)?
Nog een ander voorbeeld. Je kind heeft een cadeautje gekocht voor zijn vriendje. Hij heeft ontzettend zijn best gedaan om iets moois uit te zoeken. Ondanks dat is zijn vriend zeer teleurgesteld, en zelfs een beetje boos. Hoe kon hij nou zoiets kopen, daar houdt hij helemaal niet van. Hoe zal je kind reageren? Voelt hij zich schuldig? Is hij verdrietig omdat hij niet het juiste cadeautje gekocht heeft? Voelt hij zich tekort schieten? En is dat dan terecht?