Help, mijn tiener is boos!

Sommige tieners trekken zich terug als ze boos zijn en sommige tieners beginnen juist te schreeuwen en te schelden. Heb jij ook zo’n kind dat zo explosief boos is? Een kind dat direct laat merken, dat hij het er niet mee eens is? En wat roept dat bij je op? Ik weet bijna zeker, dat je zelf dan ook boos en fel terug reageert. Misschien zeg je iets als: Houd jij je grote mond eens meneer (of mevrouw), of: Verdwijn uit m’n ogen, hier ben ik niet van gediend, of iets anders van die strekking. En wat zegt je kind dan? Oké mam, je hebt gelijk!? Ik denk  het niet. Het ontaardt in een ruzie of in elk geval in een vervelende sfeer, waarin er niet meer normaal tegen elkaar gepraat, laat staan geluisterd, kan worden.

Hoe komt dat toch?

Laten we ons eens afvragen hoe het eigenlijk komt. Waarom kan een tiener zo ‘uit de bocht vliegen’.

Een kind ontwikkelt zich langzamerhand tot een volwassenen met eigen ideeën en opvattingen. Als  dat niet zo zou zijn, zouden we allemaal kopietjes van onszelf krijgen 😉 . Gelukkig is dat niet zo; we zijn allemaal unieke mensen. Maar dat gaat natuurlijk niet van de een op de andere dag. Het is een proces. En onderdeel van dat proces is – dat weten we allemaal – dat een kind gaat puberen. En dat merk je al als je kind tiener wordt. Ze krijgen eigen ideeën en inzichten, en vinden (meestal) dat zij  gelijk hebben. Ze zijn vaak extreem gevoelig voor onrecht. Als ze boos zijn, zijn ze altijd boos omdat hen onrecht is aangedaan. Nu kun je het daarmee oneens zijn, maar het gevoel van de tiener is realiteit. En weet je …. soms heeft je kind nog gelijk ook  😉 . Dat kunnen we echter meestal niet meer horen, omdat de manier waarop dat geuit wordt ons niet aanstaat.

Weet je, waar je tiener bij gebaat is? (En jij uiteindelijk ook)

Als je contact met je tiener wil houden, en hem duidelijk wil maken, dat je zo niet met elkaar omgaat, is het belangrijk, dat je eerst naar hem/haar luistert. Hoe moeilijk het ook is om niet gelijk in de tegenreactie te taan, luisteren is het allerbelangrijkste. Tenslotte probeert je tiener wel iets aan jou te zeggen, ook al gaat het op een verkeerde manier. Luister dus, en vertel je tiener wat je begrepen hebt dat hij probeert te zeggen. En dat kan best heel erg moeilijk zijn, want je bent zelf intussen ook boos.

Wat kan helpen?

Het kan je helpen, als je opschrijft wat je hem of haar hoort zeggen; dat brengt de focus meer naar de inhoud in plaats van naar de manier waarop. Je tiener zal dat misschien heel raar vinden, maar je kunt uitleggen, dat dat jou helpt om niet boos te reageren. Je kind zal uiteindelijk blij zijn met dat jij in elk geval luistert. Als je tiener merkt, dat jij echt wil luisteren, zal hij door kunnen gaan met te vertellen wat er in hem omgaat, en wat hij/zij vindt. Meestal zal de intensiviteit van de uiting dan al minder worden. En je kind voelt zich dan in elk geval gehoord.

Wat daarna belangrijk is om te doen

Erkenning geven! Dat is raar; ik ben het helemaal niet met hem/haar eens, zul je zeggen. Nee, dat klopt. Maar je hoeft ook niet te zeggen, dat je het eens bent. Het gaat er om, dat je laat weten, dat je zijn/haar gevoel begrijpt en serieus neemt. Jij zou ook boos zijn als je je niet goed behandeld voelde, toch? En het gaat hier nu om het gevoel, niet om de feiten. Eerst moet het gevoel ruimte krijgen. Of hij nu gelijk heeft of niet, als je je niet eerlijk behandeld voelt, word je nou eenmaal boos. Pas als je goed geluisterd hebt, en als je je ingeleefd hebt in zijn/haar gevoel, en als je hebt laten weten dat je tiener recht heeft om boos te zijn, pas daarna is er ruimte om over de inhoud, de feiten te praten.

De feiten

Leg uit, hoe jij er tegen aan kijkt, en wat jouw mening. is. Ik zeg niet, dat je tiener het dan met je eens zal zijn, maar in elk geval is er dan communicatie geweest, ook al betekent dat niet per se, dat je het met elkaar eens bent. Je hebt het contact met je kind bewaard, en daar gaat het om. Als je dat niet doet, kun je een situatie krijgen dat je kind zegt: ‘Mijn ouders luisteren toch nooit.’ En onverwerkte boosheid brengt bitterheid en weerstand voort, en dat wil je toch niet? En als je echt luistert zal af en toe zelfs blijken – ja dat kan echt – dat de tiener gelijk heeft. Soms kun je zelf ook andere inzichten krijgen. En als dát gebeurt, is het natuurlijk helemaal een positieve ervaring voor je kind. Dat bouwt jullie relatie helemáál op.

Als je op deze manier in contact kunt blijven met je kind, dan zal je kind je er later dankbaar voor zijn. Want echt, ook deze tijd gaat weer voorbij.

Herken jij iets van wat ik hier schrijf? Vanuit het verleden, of zit je er misschien midden in? Laat je horen in een reactie hieronder. (Of stel je vragen in een persoonlijke mail.)

De volgende keer bespreek ik kinderen die zich terug trekken. Het is voor jou als ouder misschien minder lastig als je kind zich terug trekt, maar ook daarvan kunnen de gevolgen groot zijn.