Emoties, wat moet je er mee?!

Soms kunnen emoties je overspoelen, en soms ben je je emoties helemaal niet bewust. En dat laatste is eigenlijk heel vervelend. Je emoties hebben namelijk wel invloed op hoe je doet. Elke situatie roept een bepaald gevoel bij je op. Een situatie kan je irriteren of boos maken. Of bang of verdrietig. Je reageert er vaak op vanuit je gevoel. Je valt bijvoorbeeld uit, of je trekt je terug. Vaak ben je je helemaal niet bewust van dat gevoel dat er onder zit, maar het zit er wel.

Bijvoorbeeld 

Je kind zit al een hele tijd op zijn telefoon spelletjes te doen. Je hebt al een paar keer geopperd dat hij iets ander kan gaan doen. Op een bepaald moment is de maat vol. Je zegt boos en luid: ‘En nu is het uit met die spelletjes! Leg je telefoon weg en ga iets anders doen!’

Hoe zal je kind reageren? Vast niet begripvol. Boosheid roept boosheid op. En daar zit je ineens in een vicieuze cirkel. De kans is dus groot dat het op ruzie of boze gezichten uitloopt.

Wat was handiger geweest?

Als je op tijd bij jezelf had herkend, dat je geïrriteerd raakte. Als je op tijd je emoties herkent kun je er ook op tijd iets mee doen. De herkenning is echter soms best lastig. En wat voor emotie voel ik eigenlijk? Wat doet de situatie met mij? Hoe voel ik me erbij?

Welke emoties zijn er allemaal

De vier basisemoties kent iedereen wel (de 4 B’s): boos, blij, bang en bedroefd (verdrietig). Maar er zijn er zó veel meer. Wat te denken van verward, belangstellend, opgewonden, voldaan, ontspannen, opgelucht, ……….. en zo kan ik nog wel even doorgaan.

Ik heb hieronder een documentje geplaatst dat je kunt downloaden. Hierin staan nog véél meer emoties, om je te  helpen ze te herkennen.

Het nut van emoties

Emoties zijn er dus niet voor niets. Ze geven aan hoe je je voelt, en van daaruit kun je nadenken over wat je nodig hebt (zie mijn eerdere blog op de site van WILcoaching over Geweldloze Communicatie). Als je oefent in het herkennen en erkennen van je emoties, kan je dat helpen in de communicatie. Je laat ze dan niet oplopen tot de bom barst, maar je herkent ze op tijd, en kunt er iets mee doen.

Hoe kan het anders

In genoemde situatie: je voelt op tijd dat je geïrriteerd raakt van het lang op de telefoon zitten van je kind. Je geeft dan dus op tijd aan, wat het met je doet. ‘Jeroen, ik zie dat je nu al een half uur spelletjes aan het doen bent op je telefoon. Ik merk bij mezelf dat ik me daar erg over opwind. Het is namelijk niet goed voor je ogen om zo lang achter elkaar naar zo’n schermpje te kijken. En omdat jij belangrijk bent voor mij, wil ik graag dat je stopt met spelletjes te doen op je telefoon. Zou je iets anders willen gaan doen?’

Misschien geeft je kind hier (nog) geen gehoor aan. Je kunt dan na 10 minuten bijvoorbeeld de boodschap herhalen. Als je kind er dan nog geen gehoor aan geeft kun je weer na 10 minuten zeggen, dat je nu wilt, dat je kind stopt.’ Jeroen, het lijkt er op, dat je het niet met me eens bent. Ik vind het echter wel heel erg belangrijk, dus ik wil dat je nu iets anders gaat doen.’ Je kind kan best nog wel commentaar leveren, maar het gaat in elk geval in een rustiger sfeer dan wanneer jij uit boosheid had gereageerd. Je kunt jezelf in een vroeg stadium nog in de hand hebben, en dat is heel belangrijk.

Regie houden

Het bemerken van emoties is dus heel belangrijk. Het geeft je de regie over je eigen handelen. Je kunt op tijd bewust kiezen hoe je reageert, zonder dat de emoties jouw handelen bepalen. Op tijd je emoties herkennen vraagt wel enige oefening. Sta af en toe in situaties stil bij hoe je je eigenlijk voelt. Op den duur zal het steeds makkelijker gaan. Oefening baart kunst.

Mijn vraag aan jou: Herken jij dit? Heb jij ook wel eens last van te laat je emoties herkennen, waardoor je reageert op een manier waar je niet over hebt nagedacht? Je kunt hieronder je reactie achterlaten.

En: Download hier het documentje met positieve en negatieve emoties.