Leestijd: 3 minuten

Een goede ouder ben je niet ‘zo maar’

De verandering

Het eerste kind dat je krijgt maakt je als ‘stel’ in een keer ‘ouders’. Je ‘vrije leventje’ is voorbij; je hebt de verantwoording voor een kind.

Ik herinner me nog goed dat ik – toen ik voor het eerst moeder werd – vaak dacht als we even weg wilden: “o, nee, dat kan niet, we hebben een kind”. Het beperkte je in je vrijheid om te doen en te laten wat je wilde, en je was in één keer verantwoordelijk voor een wezentje dat van jou afhankelijk was. Daar had ik van te voren nooit zó over nagedacht. Dat weet je ook pas echt als je het ervaart.  Vanaf het moment dat je kind er is, verandert je leven in één keer. En het is onomkeerbaar, en 24 uur per dag, 7 dagen in de week. Jij bent verantwoordelijk!

Vanzelf

Er wordt soms gedacht dat opvoeden vanzelf gaat. Dat lijkt ook haast zo te zijn, want er is geen school voor ouderschap. En toch kun je het niet alleen. Er wordt veel van ouders verwacht; je moet je kind opvoeden tot een zelfstandig verantwoordelijk persoon. Maar … hoe dan?! Het gaat niet altijd van een leien dakje. En niemand kan het alleen. Je hebt hulp nodig van je omgeving. Van je ouders die je kunnen helpen en adviseren, familie waar je op terug kunt vallen, vrienden, buren, ‘collega’ouders op school. Niemand kan het alleen.

De omgeving

 

Als je kind ‘het fout doet’, wordt er direct naar de ouders gewezen: “het is hún verantwoording”. Maar… is dat terecht? Kinderen worden als het er op aan komt niet alleen door ouders opgevoed. De omgeving is ook heel belangrijk. Andere mensen hebben invloed op jouw kind. Ze zijn dus in feite medeverantwoordelijk. Denk aan familie, school, vrienden.

Belangrijke punten

Wat zijn eigenlijk belangrijke punten voor een kind om ‘goed’ op te groeien?

Er zijn volgens Alice van der Pas drie dingen die heel belangrijk zijn (lees over haar op alicevanderpas.nl; ik kom haar regelmatig tegen in mijn boeken voor de opleiding SPH Jeugdzorgwerker):

1. ‘Goede ouder’-ervaringen: Als je merkt dat je iets ‘goed’ gedaan hebt, ergens op een goede manier mee omgegaan bent, dan geeft je dat een positief gevoel. Je merkt dat je het goed gedaan hebt, en dat bouwt je als ouder op. Het geeft je vertrouwen.
2. Zicht op het kind houden: Dit is echt essentieel. Het is belangrijk om de reacties van je kind te registreren en daarop te handelen. Als je je kind niet ‘kent’ en begrijpt zul je ook niet op de juiste manier kunnen reageren. Eigenlijk heel logisch. En het geldt natuurlijk voor elke relatie. Kijk en luister oprecht naar de ander om te weten wat hij of zij bedoelt en nodig heeft. Pas dan wordt een relatie echt waardevol. In het geval van het opvoeden van een kind is dit natuurlijk nog veel belangrijker.
3. Door alles heen is het ’timen en doseren’ heel belangrijk . Ouders beiden veiligheid en verzorging, houden zicht op het kind, stellen eisen en trekken grenzen. Deze vijf gedragingen moeten op het juiste moment plaatsvinden, anders sla je de plank mis. En dit stopt dus nooit, dit gaat 24/7 door.

Best een behoorlijk lastige taak dus, daar mag best wast meer respect en erkenning voor komen vind ik.

En degenen die al kinderen hebben opgevoed kunnen dit vast herkennen en bevestigen. Petje af voor alle ouders!

4 buffers

Tot slot wil ik nog vier buffers noemen waar Alice van der Pas het over heeft.

1. (zoals eerder genoemd) ‘Goede ouder’-ervaringen
   Je moet gewoon af en toe weten dat je het goed doet. Dit geeft je het nodige zelfvertrouwen om door te gaan en vol te houden. Het is dus belangrijk  ouders te laten weten dat ze het goed doen! Wees daar van bewust. En voor de ouder zelf: Kijk naar de dingen die je goed hebt gedaan; onderschat dat niet. Ouderschap is een zware taak, en alles wat je goed doet mag gezien en erkend worden!
2. Metapositie
   Het is de kunst om geregeld even boven de situatie te gaan hangen. Reflecteer op jezelf en op de opvoeding. Dit kan soms lastig zijn in de hectiek van de dag, maar probeer er tijd voor te vinden. Het is belangrijk!
3. Taakverdeling
   Je kunt niet alles alleen. Je zult in de eerste plaats als ouders de taken moeten verdelen. Maar denk ook aan grootouders, ooms en tantes, vrienden enz. Je hebt ook anderen nodig, voor praktische hulp, maar ook om te kunnen reflecteren.
4. ‘Het solidaire dorp’
   Dit gaat nog verder dan bij taakverdeling Bij taakverdeling kun je als ouder in actie komen, maar het solidaire dorp vraagt van ‘de omgeving’ (het dorp, de gemeenschap, de maatschappij) om solidair te zijn naar ouders toe. Ouderschap is een zwaar ‘beroep’. Laten we naast ouders gaan staan, vooral als ze extra hulp nodig hebben. (Dit zou ook meer binnen de (lokale) overheden opgepakt moeten worden, maar ieder zijn verantwoordelijkheid).

Ik hoop je met dit blog enige handvatten gegeven te hebben om het ouderschap goed te kunnen vervullen. Ook hoop ik het belang duidelijk gemaakt te hebben om naast ouders te gaan staan. Dat hebben ze nodig!

 

(Ik heb dit blog geschreven naar aanleiding van het hoofdstuk ‘Buffers van ouderschap versterken’, geschreven door Margreth Hoek (uit het boek ‘Zorg voor Onszelf ?’)