Leestijd: 4 minuten

Hoe belangrijk is autonomie

Laten we eerst eens kijken wat ‘het woordenboek’ daarover zegt. Op verschillende sites (via encyclo.nl) lezen we het volgende:

Samengevat in mijn eigen woorden: autonomie betekent zelf kunnen bepalen wat goed of slecht is. Zelfstandig beslissingen nemen, daarnaar handelen en verantwoordelijkheid er voor nemen.

Ik vond de uitspraak ‘de magie van autonomie’ erg aansprekend. Hij komt uit het boekje van Berthold Gunster ‘Omdenken in opvoeding’. In het boekje wordt onder anderen beschreven hoe belangrijk het is voor een kind om te kunnen kiezen en bepalen. En: hoe meer je verbiedt, hoe aantrekkelijker het wordt. Dat heeft alles te maken met autonoom willen zijn. Dat begint dus al in de kindertijd. En dat is ook heel logisch. Ieder mens wil autonoom zijn, en is in feite autonoom. Als jij beslissingen neemt, draag je daar zelf de verantwoording voor. Je blijft uiteindelijk altijd zelf verantwoordelijk voor wat je doet. Je kunt het niet afschuiven op anderen. 

Regels

 

Natuurlijk heb je je wel te houden aan bepaalde regels, afhankelijk van wie wetboek, regelsdie regels bepaalt en hoe die regels er uit zien. Maar zelfs daar zitten grenzen aan. Als je het niet meer met je geweten kunt overeenkomen, zul je uiteindelijk zelfstandig – soms dus tegen de regels in – besluiten moeten nemen, omdat je uiteindelijke zelf verantwoordelijk bent voor je daden. Zolang het geen gewetenskwestie wordt kun je beslissen om je te onderwerpen aan de gestelde regels. Maar hoe dan ook, het gevoel van autonoom willen zijn is een basis. Jij beslist zelf of je je wilt onderwerpen. Als regels niet begrepen worden en daarom niet geaccepteerd worden, wordt het ‘een lastig verhaal’. 

Opvoeding

Dat geldt in de eerste plaats voor de opvoeding. Als je regels van je kinderen gaat eisen die eigenlijk niet reëel zijn, dan zul je zeker weerstand kunnen verwachten. Vooral als ze in de puberteit komen zullen regels snel op weerstand stuiten. En dat is goed. Voor jou als ouder vaak super lastig, maar zeer waardevol voor je kind.

‘Nee’ zeggen

Dat begint al heel jong, de eerste keer als ze zo’n twee jaar oud zijn, ook wel de peuterpuberteit genoemd. Alles is ‘nee’. En dat is oké 😉 . Stel je voor, als je kind nooit zou leren om nee te zeggen. Menige volwassene heeft de grootste moeite om nee te zeggen; daar wordt door velen mee geworsteld. Hoe mooi is het, dat jij je kind kunt leren om nee te zeggen. Geef hem zeker de kans daartoe. 

Grenzen

En natuurlijk moeten er grenzen zijn. Als er geen grenzen waren zou de gevaar, grenswereld zeer onveilig zijn voor een kind. Het kan (of wil) zelf nog niet de juiste grenzen bepalen, dus daar ben jij als ouder voor. Soms is een kind in z’n hart heel blij dat jij ‘nee’ zegt. Het is dus zeer belangrijk, dat ook jij ‘nee’ kunt zeggen. En als je nee zegt, zeg dat dan ook overtuigd en stellig. Weet ook waar jouw eigen grenzen liggen, maar zeg ook niet te snel nee. (Lees ook mijn eerdere blog over onvoorwaardelijke liefde en jouw grenzen en mijn blog over hoe je je kind leert om zijn grenzen aan te geven.) 

Autonomie

Zo kan een kind dus zijn autonomie ontwikkelen, en dat is een goede ontwikkeling. We moeten zelf leren nadenken, zelf onze verantwoorde keuzes maken, en zelf dus ook verantwoordelijkheid leren nemen. Als we dat niet durven, dan worden we ‘makke, willoze schapen‘, die doen wat dekudde schapen zonder autonomie ander zegt, en dat is ontzettend gevaarlijk. Het is goed om een kind te leren kritisch te zijn, en na te denken. Het is ook goed, als een kind leert, dat hij zelf kan kiezen om wél de regels te gehoorzamen, omdat hij daar zelf ook de meerwaarde van in ziet. Ook dan neemt hij verantwoording, en dat is goed. 

Experiment

Ik moet hierbij weer denken aan het Milgram-experiment. Als ik daar aan denk en dat weer lees, dat ben ik telkens gechoqueerd. Ik las, dat het voor een tweede keer was uitgevoerd, met nog steeds hetzelfde choquerende effect, onbegrijpelijk! (Lees het hier.)

Conclusie

Weest dus blij als je kinderen niet zonder slag of stoot doen wat hen gezegd wordt. Als je ze goed begeleidt worden het krachtige, zelfstandige, verantwoordelijke mensen. En dat is belangrijk om sterk in de maatschappij te kunnen staan. Er zijn naar mijn idee te weinig mensen die kritisch na durven denken en hun eigen mening durven te hebben. En dat dan ook nog ‘volwassen’ (met respect, zonder roepen en schelden; waar ik de vorige keer over geschreven heb) kunnen uiten.

Vraagje: Mogen jouw kinderen (binnen de grenzen) hun eigen keuzes maken en nee zeggen? Is er evenwicht in jullie grenzen? Kun je voorbeelden geven? Ik lees het graag 😉 

Deel dit via: