Verschillende soorten falen
Na de ‘boze tieners‘ en de ‘teruggetrokken tieners‘ besproken te hebben in mijn vorige blogs, deze keer over hoe om te gaan met ‘falende’ tieners. Tieners moeten zelfstandig worden, maar zullen zeker falen in hun weg daar naar toe (zoals we allemaal gefaald hebben). Er zijn verschillende soorten van falen. Er zit dus ook verschil in hoe je het falen ervaart. Het ene soort raakt je dieper dan het andere soort.
Niet voldoen aan de verwachtingen
Je kind kan falen doordat het niet aan jouw verwachtingen als ouder voldoet. Je kunt je dan afvragen of jouw verwachtingen misschien te hoog gesteld zijn. Verwacht je teveel van je kind? Dan kan je kind niet anders dan falen. Het is goed om daar bewust van te zijn, en dat te onderzoeken als je kind faalt. Wees dus realistisch in wat je van je kind verwacht.
Dit geldt bijvoorbeeld voor de mate waarin je iets van je kind verwacht. Moet je kind altijd de wedstrijd winnen, of is een derde of nog lagere plaats ook goed? Het geldt ook voor wat je van je kind verwacht. Wil je dat je dochter een geweldige danseres wordt, maar houdt je dochter helemaal niet van dansen? Of verwacht je dat je zoon een geweldige voetballer wordt, maar heeft hij helemaal niets met voetballen? Dan zul je zeker teleurgesteld worden, en je kind zal falen (in jouw ogen, maar ook in zijn/haar eigen ogen. Hij/zij zal niet kunnen voldoen aan wat jij van hem of haar verwacht. En dat is niet opbouwend voor je kind.)
‘Moreel’ falen
Het andere soort falen zou je moreel falen kunnen noemen. Dit gaat veel dieper. Je hebt als ouder(s) bepaalde waarden. Als je kind niet aan deze waarden voldoet zal je kind moreel falen. Als je als ouder benaderd wordt door de politie met de mededeling dat je kind betrapt is op diefstal, dan raakt dat veel dieper in je wezen. Je kunt een gevoel van schaamte hebben: Mijn kind? Hoe kan hij/zij dat doen? Menig ouder sluit de ogen voor negatief gedrag van hun kind. ‘Mijn kind doet zoiets niet’. Maar is dat de juiste weg?
Hoe kun je daar mee om gaan?
Hoe kun je het beste omgaan met dit soort falen? Hoe help je je tiener om door dit falen heen te groeien? Ik geef je 7 tips hoe je hier liefdevol en opbouwend mee om kunt gaan, zodat je tiener beter ‘uit de strijd’ komt.
-
Geef jezelf niet de schuld
Dit is voor veel ouders een grote valkuil. Je kind faalt, en jij vraagt je af: Wat heb ik verkeerd gedaan. Waar is het fout gegaan in de opvoeding. Hoe kan het, dat mijn kind zoiets doet? Maar …. jij kunt niet altijd bij je tiener zijn en hem/haar vertellen wat goed of fout is. Dat is nu juist het opgroeiproces van de tiener. Hij zal zelf op een bepaald moment zijn keuzes moeten maken, en dus ook moeten leren van zijn fouten. En het is niet reëel om te verwachten, dat je tiener nooit foute keuzes maakt. Neem dus ook niet de verantwoordelijkheid van je kind over, maar laat hem/haar zelf de consequenties dragen. Je kunt je hoogstens afvragen of je zelf een goed voorbeeld geweest bent, maar als jezelf niets te verwijten valt, doe dat dan ook niet.
-
Preek niet tegen je tiener
Je kind voelt zichzelf al genoeg schuldig. Hij weet heus wel dat hij gefaald heeft. Wrijf het er niet nog eens in. Als je met verwijten gaat komen, gaat je kind zich verdedigen, en dat stopt het proces van zelf nadenken over wat hij gedaan heeft. Laat je kind zelf nadenken en de consequenties dragen. Hij worstelt waarschijnlijk al genoeg met zijn eigen schuldgevoel. -
Probeer het niet op te lossen
Dat is waarschijnlijk wat je het liefste doet: helpen om de schade tot een minimum te beperken. Doe dit niet. Het is zoals het is. Dit is het leerproces van de tiener. Als je het gaat oplossen sta je het leerproces van de tiener om verantwoordelijkheid te leren in de weg. Je tiener zal dan leren: ‘als het fout gaat, is er altijd wel iemand die het voor mij oplost’. Zo leert hij geen verantwoordelijkheid te nemen.
-
Geef je tiener onvoorwaardelijke liefde
Misschien denk je, dat dit in tegenspraak is met het vorige punt, maar niets is minder waar. Het vorige punt vraagt juist ontzettend veel
liefde van jou als ouder. Het is makkelijker om het voor je kind op te lossen, dan het te zien lijden onder zijn eigen keuzes. Laat ook – ondanks dat je kind dus wel zijn eigen pijn moet dragen – zien, dat je van hem/haar houdt. Je kunt zeker meeleven, en hem laten weten dat je – ondanks alles – veel van je kind houdt. Het doet niets af aan de liefde die je voor of haar hebt. -
Luister met empathie naar je tiener
Probeer in de schoenen van de tiener te gaan staan, en te voelen hoe hij zich voelt. Wat heeft hem of haar er toe gebracht om deze keuze te maken? Hoe voelt jouw kind zich nu? Als je met empathie kunt luisteren, en verdiepende vragen kunt stellen over hoe hij/zij zich voelt, en kunt laten weten dat je met hem/haar meeleeft, dan zal je tiener zich gehoord voelen, en uitgenodigd worden om meer van zichzelf te vertellen. Zo kun je je tiener echt helpen.
-
Steun de tiener
Laat weten, dat je er voor hem/haar bent. Je kunt meedenken hoe je tiener de consequenties kan dragen, en hoe je hem/haar bij kunt staan. Je kunt laten weten dat je het heel vervelend voor hem/haar vindt. Ga echt naast je kind staan, maar vergoelijk het niet.
-
Begeleid de tiener
Dat betekent niet, dat je als ouder moet bepalen wat er gaat gebeuren. Het betekent niet, dat je als ouder de boel onder controle moet houden. Het betekent wel, dat je je tiener stimuleert en helpt om na te denken. Hoe kan hij het beste het probleem oplossen. Hoe kan hij het beste met de consequenties om gaan. Neem de gedachten, gevoelens en wensen van je tiener serieus. Dat hij gefaald heeft betekent niet, dat je als ouder nu het roer over moet nemen. Geef je tiener de kans ‘volwassen’ te worden. Brand zijn ideeën niet af, maar ga er op door. Vraag bijvoorbeeld: ‘Hoe zie je dat voor je. Hoe ga je dat dan precies doen?’ Zeg niet: ‘Wat een dom idee, dat wordt natuurlijk helemaal niets.’ Heb respect voor wat je kind denkt en voelt. Doe eventueel ideeën aan de hand, maar laat de tiener zelf bepalen of hij er iets mee doet of niet. En dan kan het best zijn, dat je tiener weer een verkeerde keuze maakt, maar laat hem die keuze maken. Ook hiervan kan hij weer leren als het anders uitpakt als hij verwacht had. Zo wordt je tiener uiteindelijk een verantwoordelijke volwassen En dat is toch wat we willen als ouders?
Ik wens je heel veel succes, sterkte en wijsheid bij het opvoeden van je tiener. Het vraagt veel geduld, liefde, respect, zelfbeheersing en wat al niet meer om op een goede manier met je opgroeiende kind om te gaan. Maar ooit is je ’taak volbracht’, en kun je hopelijk verantwoordelijke, zelfverzekerde volwassenen ‘afleveren’. Zo heb je een positieve invloed op je tiener, en houd je het contact met je kind goed en open.
Vind jij het ook zo moeilijk om de verantwoording bij je tiener te laten? Heb jij misschien handige manieren gevonden om dit goed te kunnen doen? Misschien wil je het met ons delen, zodat je anderen hiermee kunt helpen. (Dat kan hieronder bij reacties.)
Geef een reactie